Adisyon nedir?
Adisyon kelimesi lokanta, otel, restoran ve bar gibi yerlerde yenilip içilen şeyler için hesap anlamına gelmektedir. Türkçeye Fransızca “addition” (hesap) kelimesinden girmiştir. Hesap kavramının İngilizcedeki karşılığı ise kontrol etmek ve hesap anlamına gelen “check” sözcüğüdür.
Adisyon popüler anlamıyla; masaya servis yapan işletmelerde müşterinin ödeme yapması için müşteriye ibraz edilen hesap dökümü anlamında kullanılmaktadır. Restoran Programı kullanılan işletmelerde hesap dökümü sistemden yazdırılarak müşteriye ibraz edilir. Resmi adisyon ve gayri resmi adisyon sektörde kullanımı son derece yaygın kavramlardandır.
Adisyon sistemi nedir?
Aslında yukarıda bahsettiğimiz restoran programı, adisyon programı, pos sistemi, pos programı gibi isimlerle de anılan siparişten ödemeye tüm işlemleri dijital ortamda yöneten yazılımlardır. Adisyon Sistemi, yeme –içme işletmelerinde garsonların siparişi mutfağa en hızlı ve en doğru şekilde iletmesini, kasa işlemlerinin eksiksiz yapılmasını ve stok takibinin kolaylaşmasını sağlar. Bu sistemler, masa düzeninden ürün stoklarına, günlük cirodan personel performansına kadar birçok veriyi tek yapıda birleştirir.
Adisyon resmi belge midir?
Gayri resmi adisyon adın da anlaşıldığı gibi resmi belge değildir. Ancak Resmi adiyon, elbette resmi belgedir.
Gayri resmi adisyon nedir?
Gayri resmi adisyon, resmi adisyon kullanma zorunluluğu olmayan işletmelerde müşteriye hesabı sunmak için hazırlanan hesap dökümüdür. Resmi bir niteliği olmadığı için işletmelerce herhangi bir matbaada bastırılabilen hesap pusulalarıdır. Talep etmesi durumunda müşteriye verilmesi gereken bu adisyonlar, işletmelerin kendi iç süreçlerini takip için genellikle birden fazla nüsha olarak bastırılır. Günümüzde çoğunlukla restoran programı kullanılan işletmelerde termal yazıcılardan çıktı alınır ve müşteriye ödeme yapması için verilir.
Resmi adisyon nedir?
Vergi mevzuatımıza göre masada servis hizmeti sunan ve gerekli koşulları sağlayan hizmet işletmelerinde verilen hizmetin ve ürünlerin miktarını göstermek amacıyla düzenlenen belgelere resmi adisyon denir. Fatura bastırmak gibi resmi bir mevzuata tabi olduğundan, Maliye Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş matbaalarda, belirli şekil, seri ve sıra numarası takip kurallarına göre bastırılmaktadır.
Maliye Bakanlığı da Vergi Usul Kanunu’nun Mükerrer 257. maddesindeki yetkiye dayanarak 183 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (2) ile 01 Ağustos 1988 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilen hizmet işletmelerinde adisyon kullanımını zorunlu hale getirmiştir.
Adisyon
Resmi adisyon kaybolursa ne olur?
Resmi adisyon kaybolursa muhasebe ve denetimde eksik oluşur. Düzeltme yapılması gerekir. Aksi taktirde usulsüzlük cezalarıyla karşı karşıya kalınır. Ancak e-adisyon kaybolmaz, dijital ortamda güvenli ve resmi olarak saklanır.
Adisyon zorunlu mudur? Hangi işletmeler adisyon tutma mecburiyetine sahiptir?
Adisyon kullanma mecburiyetinin tanımı mevzuatımızda biraz karışık olarak yer alır. Vergi mevzuatında yıllar içinde pek çok değişiklikler söz konu olmuştur. En basit anlamıyla masada servis yapılan ve gerçek usulde vergilendirilen hizmet işletmelerinden alkollü içki satışı yapılan işletmeler bu kapsama girmektedir diyebiliriz. Konunun detaylarına tam hâkim olmak isteyenler 185, 200 ve 298 Sıra No’lu V.U.K. Genel Tebliğleri’ni inceleyebilirler.
Hangi işletmeler zorunda değildir?
Bu gibi karışık konularda hangi tür işletmelerin kapsama girmediğini söylemek bazen konunun daha rahat anlaşılmasını sağlayabilir. Aşağıdaki listedeki işletme türleri resmi adisyon kullanmak zorunda değillerdir.
- Self-servis şeklinde işletilen lokanta, kafeterya gibi işletmeler. Bu işletmeler, ön ödemeli çalışan işletmeler olduğu için alkollü içecek satışı yapıyor olsalar da adisyon yükümlülükleri yoktur.
- Sadece çay, kahve ve meşrubat satımı yapan kahvehane, çay ocağı ve çay bahçesi gibi işletmeler.
- Basit usulde işletilen hizmet işletmeleri.
- Tom boncuk (elektronik özel kart sistemi) veya özel kredi kartıyla takip edilen hizmetlerin verildiği tatil köyü, otel gibi konaklama işletmeleri.
- 298 Sıra No’lu V.U.K. Genel Tebliği’nde adisyon kullanmak zorunda olduğu açıklanan hizmet işletmelerinin alkollü içki servisi yapmaları halinde adisyon düzenleme zorunluluğu vardır. Alkollü içki servisi yapmayan hizmet işletmelerinin ise adisyon düzenleme zorunlulukları yoktur.
Adisyon Nasıl kullanılır?
- Müşterinin ilk siparişi ile aynı anda düzenlenmek ve müşteri masasına bırakılmak zorundadır.
- Üzerinde ilk sipariş saati yazılmalıdır. Sipariş saatinin bulunmaması adisyonu yok hükmünde kılacaktır.
- Müşterinin masaya her ürün sipariş ettiğinde ise masadan alınarak güncellenmesi ve masaya geri bırakılması gerekir. Manuel tutulduğu eski tip işletmelerde bir dereceye kadar uygulanabilir olmakla beraber; adisyonun restoran programından yazdırıldığı operasyonlarda uygulanması zor bir kuraldır.
- Adisyon masası tarzı ifadeler sektördeki yaygın kullanımdan kaynaklanmaktadır. Fakat mevzuatta adisyon masasına dair bir kabul yoktur. Adisyonun müşteri masasında olması zorunludur.
- Adisyon ödeme evrağı anlamına gelmez. Hizmetin kaydıdır ve her adisyon karşılığında yazar kasa fişi ya da fatura olması gerekir.
- Ödemeyi takiben müşterinin talebini beklemeden adisyon ilk nüshası ve ödeme belgesi (fiş, fatura) müşteriye teslim edilmelidir.
Adisyon masası ne demek?
Müşterinin masaya her ürün sipariş ettiğinde, adisyonun masadan alınarak güncellenmesi ve masaya geri bırakılması gerekir. Fakat her siparişte, adisyonun alınması ve güncellenerek masaya geri bırakılması, özellikle büyük ve sirkülasyon hızı yüksek işletmelerde uygulama anlamında oldukça çok zordur. Bu nedenle adisyon masası kavramı ortaya çıkmıştır. Bir kasiyer her sipariş güncellendiğinde masalardaki siparişlerin adisyonlarını günceller ve bir masa üzerinde tutar. Herhangi bir denetim anında bu adisyonları ibraz eder. Mevzuatta karşılığı olmasa da pratikte yaygın kullanılan bir uygulamadır.
Adisyonda bulunması gereken asgari bilgiler
Adisyonda asgari olarak aşağıdaki bilgilerin bulunması zorunludur.
- Mükellefin adı, varsa ticaret ticaret ünvanı, vergi dairesi ve vergi sicil numarası,
- Hizmetin ve emtianın cinsi ve miktarı,
- Düzenleme tarihi, seri ve sıra numarası,
- Basıldığı matbaaya ilişkin bilgiler.
Adisyon fatura yerine geçer mi?
Adisyon ve fişler, hizmet ve ürün detaylarını belirtmelerine rağmen, birbirlerinin yerine geçmezler. Restoran, kafe gibi işletmelerde siparişin ayrıntılarını takip etmek için kullanılırken; fişler, alınan hizmet veya ürünün ödemesinin yapıldığını resmi olarak belgelemek amacıyla kullanılır.
Usulüne Uygun Kullanılmaması Durumunda Uygulanacak Ceza
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 353. maddesinin 2 numaralı bendine göre; perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihazla verilen fiş, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi ile Maliye Bakanlığı’nca düzenlenme zorunluluğu getirilen belgelerin; düzenlenmediğinin, kullanılmadığının, bulundurulmadığının, düzenlenen belgelerin aslı ile örneğinde farklı meblağlara yer verildiğinin veya gerçeğe aykırı olarak düzenlendiğinin tespiti halinde, her bir belge için özel usulsüzlük cezası kesilir.
E-adisyon ne işe yarar?
E-adisyon, işletmeler için sipariş-satış takibini kolaylaştırır, vergi uyumunu sağlar, kağıt işlerini ortadan kaldırır.
E-adisyona kimler geçecek?
Masada servis yapan tüm yeme içme işletmeleri, E-belge(e-fatura, e-arşiv) uygulamasına geçen işletmeler, ciro limitini aşan işletmeler ve gönüllü olarak sisteme geçmek isteyen işletmeler e-adisyona geçecek.
E-adisyona ne zaman geçilecek?
E-adisyona, kafe, restoran gibi işletmelerden yalnız GİB’in bildirim gönderdiği ve e-belge yükümlülüğü olanlar geçiş yapmak zorunda. Ancak 2026’da kağıt fatura devrinin tamamen bitmesiyle e-adisyonun da yaygın şekilde zorunlu hale gelmesi bekleniyor.
Adisyona dair işletmenizin uygulamak zorunda olduğu ya da tercihen uyguladığı prosedürler ne olursa olsun Denge Smart Restoran Programı tüm ihtiyaçlarınızı karşılayan çözümler sunar. Adisyon tutma zorunluluğunuz olmasa da masa servisi yapıyorsanız müşterilerinize vereceğiniz hesap pusulalarının içeriği, yazdırılma yöntemi gibi konularda gelişmiş parametrik altyapısı ile Denge Smart size tam konfor sunar. İster nokta vuruşlu yazıcılarla birden fazla nüsha içeren matbu adisyon kullanın, ister termal yazıcılardan çıktı alın, Denge Smart ile hepsini yapabilirsiniz. Resmi olarak tutma zorunluluğu olan işletmelerde özellikle resmi adisyon yazıcıları kullanmak zorunda iseniz size sorunsuz bir deneyimi Denge Smart Restoran Programı sunar.
Ayrıca e-adisyon sistemine geçmek isterseniz tüm bu kâğıt takip süreçlerinden kurtulmuş olursunuz. E-adisyon müşterilerinize online olarak gönderilir. Siz sadece işinizi yaparsınız, mali işlemleriniz otomatik gerçekleşir.
Çatı şirketimiz Arkhe hakkında bilgi almak için tıklayın. Arkhe Yazılım Teknolojileri teknoloji gücü, sektör uzmanlığı ve deneyimli ekibiyle, 2005 yılından bu yana büyümeye ve büyütmeye devam ediyor…
İletişim Bilgilerimiz içim tıklayın.
Konu ile ile ilgili diğer yazılar için lütfen tıklayın.
